Postępowanie przed Piłkarskim Sądem Polubownym .
Jakiś czas temu na blogu opisywałem kwestie związane z sądownictwem polubownym w sporcie, wskazując regulacje obowiązujące w zakresie piłki nożnej (tutaj). Omawiałem kwestie zapisu na sąd polubowny, a także właściwości sądu do rozpoznawania określonego typu spraw. W dzisiejszy artykule przybliżę procedurę obowiązującą w postępowaniu przed Piłkarskim Sądem Polubownym.
Mimo licznych podobieństw do zasad postępowania cywilnego przed sądami powszechnymi, postępowanie przed Piłkarskim Sądem Polubownym ma swoje odmienności. Materie przepisów proceduralnych reguluje uchwała nr II/25 z dnia 12 grudnia 2012 roku Zarządu Polskiego Związku Piłki Nożnej w sprawie przyjęcia Regulaminu Piłkarskiego Sądu Polubownego. Pierwszą odmienność stanowi uprawnienie przysługujące stronie, pozwalające na wyznaczenie jednego z trzech arbitrów, który w składzie 3-osobowym będzie rozpoznawał sprawę. W związku z powyższym, strona składająca pozew do Piłkarskiego Sądu Polubownego PZPN powinna wskazać wybranego przez siebie arbitra oraz arbitra zastępczego, na wypadek gdyby pierwszy ze wskazanych nie mógł rozpoznać sprawy. Prawo wskazania drugiego z arbitrów przysługuje stronie przeciwnej. Wskazani przez strony arbitrzy wybierają trzeciego arbitra, który będzie przewodniczył zespołowi orzekającemu.
W przypadku natomiast gdy strona nie wskaże w pozwie arbitra i nie wyznaczy go w terminie wyznaczonym przez Sąd Polubowny, wówczas w zastępstwie strony, prezydium sądu dokona wyboru arbitra. Lista arbitrów sądu na lata 2012-2016 dostępna jest tutaj.
Podobnie jak przy pozwach składanych w postępowaniu cywilnym przed sądem powszechnym, do pozwu składanego do Piłkarskiego Sądu Polubownego PZPN należy dołączyć odpis dla strony przeciwnej. Odmienność w stosunku do regulacji zawartych w kodeksie postępowania cywilnego stanowi fakt, iż poza danymi adresowymi stron, w pozwie należy wskazać numery telefonów kontaktowych, oraz adresy e-mail stron, co niewątpliwe służyć może przyśpieszeniu postępowania.
Strona może w postępowaniu działać samodzielnie lub poprzez pełnomocnika. Pełnomocnikiem osoby fizycznej może być adwokat, radca prawny, współuczestnik sporu, licencjonowany menedżer ds. piłkarzy, rodzice, małżonek, zstępni, rodzeństwo oraz osoby pozostające w stosunku przysposobienia. Pełnomocnikiem osoby prawnej może być natomiast adwokat, radca prawny lub upoważniony pracownik lub działacz. Komentarza wymaga kwestia reprezentacji przez licencjonowanego menedżera ds. piłkarzy oraz działacza.
Odnosząc się do pierwszej ze wskazanych osób należy zauważyć, iż licencje na prowadzenie działalności menedżerskiej zostały już zniesione, a obecnie od osób wykonujących działalność związaną z pośredniczeniem przy transferach piłkarzy PZPN wymaga jedynie rejestracji w systemie (więcej tutaj). W tym kontekście, należałoby chyba stwierdzić, iż nieaktualny zapis odnosi się właśnie do pośredników zarejestrowanych w systemie na dany sezon rozgrywkowy. Wątpliwości budzi również zagadnienie czy pełnomocnikiem osoby fizycznej mogłaby być osoba prawna zarejestrowana jako pośrednik, zważywszy, iż pozostali wymienieni w przepisie, uprawnieniu do reprezentacji to osoby fizyczne (nie licząc konfiguracji, w której współuczestnikiem sporu jest osoba prawna)?
Moim zdaniem Sąd wymagałby wskazania konkretnej osoby fizycznej, chociaż nie wynika to z literalnego brzmienia przepisu. Pojęcie „działacza” nie zostało zdefiniowane w uchwale. Stąd uprawnione wydaje się posiłkowanie się definicją zawartą w Statucie PZPN, zgodnie z którą działacz to członek władz, organów jurysdykcyjnych i doradczych PZPN, WZPN, ich organizacji członkowskich, lig zawodowych lub klubu piłkarskiego.
Odnosząc się do samego postępowania to nie różni się ono w jakiś znaczący sposób od postępowania cywilnego. Warto jednak zwrócić uwagę, iż postępowanie nie jest obarczone prekluzją dowodową, co oznacza, że środki dowodowe można bez przeszkód składać również w toku prowadzonego postępowania, z tym jedynie zastrzeżeniem, że późniejsze przedstawienie dowodów może wiązać się ze zwiększeniem kosztów postępowania jak również zakwalifikowaniem jako działanie na zwłokę.
Piłkarski Sąd Polubowny PZPN rozstrzyga sprawę wydając orzeczenie, które wraz z uzasadnieniem jest doręczane każdej ze stron. Każda ze stron w terminie 14 – dniowym może wnieść o ponowne rozstrzygnięcie sprawy w składzie 5-osobowym. W takim wypadku każda ze stron wskazuje dwóch arbitrów do rozstrzygnięcia sprawy, którzy wybierają 5 arbitra (superarbitra). Zespół Orzekający może pominąć nowe fakty i dowody, jeżeli strona mogła je przytoczyć w postępowaniu przed trzyosobowym Zespołem Orzekającym, chyba że potrzeba powołania się na nie wynikła później.
Jak przedstawia się kwestia kosztów postępowania przed Piłkarskim Sądem Polubownym?
Koszty postępowania przed Piłkarskim Sądem Polubownym PZPN są zbliżone do kosztów postępowania przed sądami powszechnymi. Składając pozew w sądzie cywilnym w sprawie majątkowej, co do zasady należy uiścić opłatę sądową w wysokości 5 % dochodzonego roszczenia. Jeżeli chodzi o Piłkarski Sąd Polubowny koszty przedstawiają się następująco:
W sprawach majątkowych cały wpis stosunkowy wynosi przy wartości przedmiotu sporu:
do 30.000 zł. – 6%, nie mniej jednak niż 600 zł;
od 30.001 zł do 60.000 zł – 5%;
od 60.001 zł do 120.000 zł – 4%;
od 120.001 zł do 360.000 zł – 3%;
powyżej 360.001 zł – 2 %;
Od pism wnoszonych w sprawach o prawa niemajątkowe albo w sprawach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sprawy nie da się ustalić w chwili jej wszczęcia Sekretarz Piłkarskiego Sądu Polubownego określa wpis tymczasowy. Wpis tymczasowy określa się w granicach od 600 zł do 1.000 zł. Oprócz wpisu osoba wnosząca pozew zobowiązana jest do zapłaty jednorazowej opłaty rejestracyjnej w wysokości 300 zł, która nie jest zwracana.
Jak wynika z regulaminu Piłkarskiego Sądu Polubownego, Zespół Orzekający określa w orzeczeniu arbitrażowym opłaty końcowe na rzecz Piłkarskiego Sądu Polubownego oraz to, w jakiej mierze jedna ze stron ma zwrócić drugiej stronie poniesione przez nią opłaty i wydatki. Jeżeli obie strony utrzymały się tylko z częścią swoich roszczeń Zespół Orzekający może orzec rozdzielenie lub wzajemne zniesienie kosztów.
Obowiązuje więc podobna zasada jak w postepowaniu cywilnym przed sądami powszechnymi, tj. zasada odpowiedzialności za wynik procesu. Strona przegrywająca jest więc zobowiązana do zwrotu kosztów postępowania stronie wygrywającej. Na te koszty składają się opłaty z tytułu wpisu, zaliczki na wydatki 1)jeżeli strona wnioskuje o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego lub przeprowadzenia czynności poza siedzibą sądu obowiązana jest uiścić zaliczkę na te wydatki oraz koszty zastępstwa, ale jedynie w przypadku jeżeli stronę reprezentował adwokat lub radca prawny. Wysokość kosztów zastępstwa określa Zespół Orzekający mając jednak na uwadze, iż niezależnie od treści zawartej przez stronę z pełnomocnikiem umowy nie można zasądzić zwrotu kosztów zastępstwa wyższych niż 5.000 zł – dla spraw rozpoznawanych w składzie 3-osobowym i 3.000 zł dla spraw rozpoznawanych w składzie 5-osobowym.
Co dalej?
Rodzi się oczywiście pytanie czy wyrok sądu polubownego daje stronie wygrywającej faktyczną możliwość egzekucji swojego roszczenia? Otóż, jak najbardziej. Po pierwsze, orzeczeniu wydanemu przez sąd polubowny sąd powszechny nada klauzulę wykonalności (w sprawach majątkowych nadających się do wykonania w drodze egzekucji) na wniosek strony. Oznacza to, iż wyrok sądu polubownego wraz z klauzulą wykonalności stanowi tytuł wykonawczy uprawniający do egzekucji, a więc do skierowania sprawy do komornika.
Co więcej, Regulamin Dyscyplinarny oraz inne przepisy PZPN zawierają regulacje, które czynią uchylanie się od zapłacenia kwoty wynikającej z orzeczenia Piłkarskiego Sądu Polubownego szczególnie dolegliwym. Przykładowo, w procesie licencyjnym klub zobowiązany jest wykazać, iż nie posiada przeterminowanych zobowiązań z tytułu prawomocnych wyroków Piłkarskiego Sądu Polubownego. W przypadku niespełnienia tego warunku Komisja ds. Licencji Klubowych PZPN może nałożyć na klub kary obejmujące m. in. zakaz transferowy oraz odjęcie punktów. Zawodnikowi, który uchyla się od wykonania orzeczenia Piłkarskiego Sądu Polubownego grozi nawet czasowa dyskwalifikacja.
Podsumowując postępowanie przed Piłkarskim Sądem Polubownym PZPN nie różni się w sposób diametralny od postępowań prowadzonych przed sądami powszechnymi, a przepisy PZPN dodatkowo zabezpieczają wykonalność orzeczonych wyroków.
Fot: Yuki Yaginuma via Foter.com / CC BY-ND