Na co zwracać uwagę w umowach z pośrednikiem transakcyjnym.
Dla wielu zawodników, którzy stawiają pierwsze kroki w seniorskiej piłce pierwszą lub jedną z pierwszych umów jakie podpisują, jest umowa zawierana z pośrednikiem transakcyjnym. Na obecnym etapie profesjonalizacji sportu, podpisanie umowy z pośrednikiem transferowym często jest chronologicznie wcześniejsze niż podpisanie pierwszego zawodowego kontraktu. Współpraca z pośrednikiem ma na celu w pierwszej kolejności promocje i doprowadzenie do zawarcia profesjonalnego kontraktu, a następnie dalszy rozwój i grę w możliwie najlepszych klubach. Skoro więc pośrednik staje się odpowiedzialny za karierę zawodnika, należy dokładnie określić zasady współpracy w umowie zawieranej z pośrednikiem transakcyjnym.
Warto więc zlecić prawnikowi analizę jej zapisów pod kątem ewentualnego ryzyka i konsekwencji finansowych. Jakkolwiek niniejszy wpis nie zastąpi indywidualnej porady prawnej, wskazuję w nim 5 kwestii, na które należy bezwzględnie zwrócić uwagę.
- Czy strona umowy jest wpisana na listę pośredników transakcyjnych?
Uchwała PZPN o pośrednikach transakcyjnych definiuje pośrednika transakcyjnego w następujący sposób:
„Pośrednikiem transakcyjnym” (dalej „pośrednikiem”) jest osoba fizyczna, prawna lub inna jednostka organizacyjna, zarejestrowana w PZPN zgodnie z postanowieniami nin. Uchwały, która nieodpłatnie lub za wynagrodzeniem reprezentuje Klub lub zawodnika przy negocjacjach i zawieraniu umowy transferowej względnie Kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej (w tym umowy zlecenia lub agencyjnej), pośrednictwa pracy lub jakiegokolwiek innego stosunku prawnego.
Warunkiem świadczenia usług w zakresie reprezentacji zawodników jest więc wpis na listę pośredników w PZPN. Polski Związek Piłki Nożnej publikuje na swojej stronie internetowej listę osób fizycznych i prawnych zarejestrowanych jako pośrednicy transakcyjni. Listę pośredników na sezon 2015/2016 znajdziecie TUTAJ.
Dlaczego jest to istotne? Zgodnie z pkt 10.7 uchwały PZPN o pośrednikach, Klub lub Zawodnik, który zawiera Umowę pośrednictwa z osobą nieposiadającą uprawnień Pośrednika podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej. Kary dyscyplinarne dla zawodnika jakie przewiduje regulamin dyscyplinarny to przykładowo kara pieniężna nie niższa niż 1.000 zł lub dyskwalifikacja.
- Wynagrodzenie/odpłatność umowy.
Na wstępie uwaga dotycząca zawodników niepełnoletnich. Na mocy uchwały o pośrednikach PZPN zabronione jest podpisywanie umów pośrednictwa na podstawie, których zawodnik poniżej 18 roku życia byłby zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia pośrednikowi w związku z zawarciem kontraktu lub umowy transferowej jak również zawierających zobowiązanie do uiszczenia takich opłat w przyszłości. Nieprzestrzeganie tego zapisu skutkować może sankcjami dyscyplinarnymi (również dla zawodnika).
Co się zaś tyczy pozostałych umów. W umowie powinno być wyraźnie określone czy umowa jest odpłatna czy nieodpłatna, a jeżeli przewidziano odpłatność umowy to należy zadbać o precyzyjne określenie podstaw do wypłaty wynagrodzenia. Często umowy pośrednictwa konstruowane są w ten sposób, iż pośrednik wynagradzany jest przez klub zawodnika, jeżeli kontrakt z klubem został zawarty w wyniku działań pośrednika. Oczywiście w tym celu konieczne jest zawarcie osobnej umowy już pomiędzy pośrednikiem a klubem.
Drugim stosowanym modelem jest ten, w którym to zawodnik płaci pośrednikowi wynagrodzenie określone jako procent swoich zarobków. Wtedy należy precyzyjnie określić wysokość kwoty od jakiej wynagrodzenie jest liczone i terminy płatności, jak również dokumenty na podstawie których płatność ma być dokonywana – przykładowo faktury. Szerzej na ten temat pisałem TUTAJ.
- Okres obowiązywania umowy.
Po zmianie regulacji umowy pośrednictwa mogą być zawierane na dowolny czas oznaczony ze wskazaniem daty rozpoczęcia i zakończenia umowy. Prawnie dopuszczalne jest więc zawarcie umowy na okres np. 10 lat. Do wiązania się długą umową z pośrednikiem, należy jednak podchodzić z dużą dozą ostrożności. Oczywiście pośrednik, zawierający umowę z zawodnikiem niepełnoletnim będzie chciał zawrzeć ją na czas dłuższy niż do dnia uzyskania pełnoletności przez zawodnika, aby mógł w związku z wykonywanymi czynnościami uzyskać wynagrodzenie. W przypadku więc umów stosunkowo długich, należy określić wyraźnie sytuacje, w których strona umowy jest upoważniona do jej rozwiązania, aby w przypadku nieprawidłowo układającej się współpracy (zwłaszcza przy umowach z zastrzeżoną „wyłącznością”, o czym poniżej) – niewykonywanie lub nienależyte wykonywanie, zawodnik nie był „skazany” na pośrednika.
- Wyłączność
Umowy pośrednictwa dzielą się na umowy z klauzulą „wyłączności” i bez niej. W pierwszym przypadku zawodnik zobowiązuje się do nieudzielania pełnomocnictwa do prowadzenia swoich spraw „piłkarskich” innym osobom poza pośrednikiem wskazanym w umowie. W drugim przypadku, zawodnik może udzielić upoważnienia kilku pośrednikom.
W sytuacji zawarcia kilku umów pośrednictwa „niewyłącznych” powstaje pewne ryzyko, że więcej niż jeden pośrednik będzie domagał się wynagrodzenia, w związku z podpisaniem lub przedłużeniem kontraktu. Aby uniknąć takich sytuacji można zastrzec, iż dany pośrednik jest uprawniony do negocjowania wyłącznie ze ściśle określonymi klubami. Przykładowo pośrednik A może reprezentować zawodnika przed klubami A,B,C, a pośrednik Z przed klubami D,E,F. Drugie rozwiązanie to ścisłe określenie czynności, które decydują o przyznaniu prowizji. Zastrzeżenia te dotyczą głównie przypadków, gdy do zapłaty prowizji zobowiązany jest zawodnik.
- Zapis na sąd polubowny.
I na koniec kwestia może najmniej oczywista. Otóż, zgodnie z powoływaną już uchwałą PZPN wszelkie spory majątkowe powstałe pomiędzy pośrednikami a klubami lub zawodnikami wynikające z umów pośrednictwa powinny być poddawane pod rozstrzygnięcie Piłkarskiego Sądu Polubownego PZPN. Innymi słowy w umowie powinien znaleźć się zapis na sąd polubowny. Zgodnie z art. 110 Regulaminu Dyscyplinarnego:
Za niewykonanie, niedopełnienie lub niedbałe wykonanie obowiązków określonych w Statucie Polskiego Związku Piłki Nożnej, uchwałach, decyzjach lub wytycznych organów Polskiego Związku Piłki Nożnej, ligi zawodowej lub innych podmiotów, pozostających w strukturach Polskiego Związku Piłki Nożnej, naruszenie norm moralno – etycznych obowiązujących w piłce nożnej a także niewykonanie, niedopełnienie lub niedbałe wykonanie rozstrzygnięć organów administracji publicznej, dotyczących sportu piłki nożnej, wymierza się kary: (…)
W związku z powyższym, w określonych przypadkach brak wspomnianej klauzuli może skutkować odpowiedzialnością dyscyplinarną także samego zawodnika.